|
|
| |
| |
| Allah(cc) |
Yaradanin öz adidir. Diger bütün isimlerin anlami Allah isminde mevcuttur. |
| Er-Rahman (cc) |
Nimet verici. |
| Er-Rahim (cc) |
Aciyici. |
| El-Melik (cc) |
Her seyin hakimi. |
| El-Kuddüs (cc) |
Noksandan münezzeh. |
| Es-Selam (cc) |
Selamet verici. |
| El-Mümin (cc) |
Emin kilici. |
| El-Müheymin (cc) |
Mahlukunu kollayici. |
| El-Azîz (cc) |
Her seye galip. |
| El-Cebbâr (cc) |
Mecbur kilici. |
| El-Mütekebbir (cc) |
Büyüklükle vasifli. |
| El-Hâlik (cc) |
Yaratici |
| El-Bâri (cc) |
Taktir edici. |
| El-Musavvir (cc) |
Sekil verici |
| El-Gaffâr (cc) |
Günahlari örtücü. |
| El-Kahhâr (cc) |
Kahredici. |
| El-Vehhâb (cc) |
Bahsedici. |
| Er-Rezzâk (cc) |
Rizik verici. |
| El-Fettâh (cc) |
Kapilari açici. |
| El-Alîm (cc) |
Bilici. |
| El-Kâbiz (cc) |
Sikan, Daraltan. |
| El-Bâsit (cc) |
Açici,genisletici. |
| El-Hâfid (cc) |
Dereceleri indirici. |
| Er-Râfi (cc) |
Dereceleri yükselten. |
| El-Muizz (cc) |
Izzet verici. |
| El-Müzill (cc) |
Zelil kilici. |
| Es-Semî (cc) |
Isitici. |
| El-Basîr (cc) |
Görücü. |
| El-Hakem (cc) |
Hükmedici. |
| El-Adl (cc) |
Bizzat adalet. |
| El-Latîf (cc) |
Lutfedici. |
| El-Habîr (cc) |
Kulunu imtihan edici. |
| El-Halîm (cc) |
Yumusaklik gösterici. |
| El-Azîm (cc) |
Sonsuz büyük. |
| El-Gafûr (cc) |
Bagislayici. |
| Es-Sekûr (cc) |
Kullarini kabul edici. |
| El-Aliyy (cc) |
Yükseklikte sonsuz. |
| El-Kebîr (cc) |
Büyük. |
| El-Hafîz (cc) |
Koruyucu. |
| El-Mukît (cc) |
Kuvvet verici. |
| El-Hasîb (cc) |
Hesap görücü. |
| El-Celîl (cc) |
Büyüklük Ona mahsus. |
| El-Kerîm (cc) |
Kerem sahibi. |
| Er-Rakîb (cc) |
Üstün gelici. |
| El-Mucîb(cc) |
Dualari kabul edici. |
| El-Vâsî (cc) |
Sinirsiz. |
| El-Hakîm (cc) |
Hikmet sahibi. |
| El-Vedûd (cc) |
Müminleri seven. |
| El-Mecîd (cc) |
Yüksek serefe sahip. |
| El-Bâis (cc) |
Peygamber gönderen. |
| Es-Sehîd (cc) |
Ondan sakli yok. |
| El-Hakk (cc) |
Hak üzere kaim. |
| El-Vekîl (cc) |
Her seye kefil. |
| El-Kaviyy (cc) |
El-Kaviyy (cc) |
| El-Metîn (cc) |
Kuvvette kemal. |
| El-Veliyy (cc) |
Müminlere dost. |
| El-Hamîd (cc) |
Hamd edilen. |
| El-Muhsî (cc) |
Ilmi esyayi kusatici. |
| El-Mubdi (cc) |
Misalsiz yaratici. |
| El-Muîd (cc) |
Öldürücü ve diriltici. |
| El-Muhyi (cc) |
Hayat verici. |
| El-Mümît (cc) |
Hayat kaldirici. |
| El-Hayy (cc) |
Evveli ve sonsuzu diri. |
| El-Kayyûm (cc) |
Her sey Onunla kâim. |
| El-Vâcid (cc) |
Zengin ve ihtiyaçsiz. |
| El-Mâcid (cc) |
Azamet ve serefli. |
| El-Vâhid (cc) |
Bir ve essiz. |
| Es-Samed (cc) |
Muhtaç olunan ihtiyaçsiz. |
| El-Kâdir (cc) |
Kuvvetli. |
| El-Muktedir (cc) |
Diledigini yapabilen. |
| El-Mukaddim (cc) |
Öne alici. |
| El-Muahhir (cc) |
Sona erteleyici. |
| El-Evvel (cc) |
Evveli olmayan. |
| El-Âhir (cc) |
Sonu olmayan. |
| Ez-Zâhir (cc) |
Görünen. |
| El-Bâtin (cc) |
Gizli olan. |
| El-Vâli (cc) |
Isleri yürüten. |
| El-Müteâli (cc) |
Zatiyle en yüksek. |
| El-Berr (cc) |
Iyiligi bol olan. |
| Et-Tevvâb (cc) |
Tövbeleri kabul edici. |
| El-Müntekim (cc) |
Suçlarin karsiligini veren. |
| El-Afuvv (cc) |
Bagislayici. |
| Er-Raûf (cc) |
Rahmet gösteren. |
| Mâlikul-Mülk(cc) |
Bütün mülklerin sahibi. |
| Zül-Celâli vel-Ikrâm (cc) |
Seref ve ikram sahibi. |
| El-Muksit (cc) |
Adalet gösterici. |
| El-Câmi (cc) |
Kiyamette toplayici. |
| El-Ganiyy (cc) |
Çok zengin. |
| El-Mugnî (cc) |
Zengin edici. |
| El-Mâni (cc) |
Diledigini en gelleyen. |
| Ed-Dârr (cc) |
Diledigine zarar verici. |
| En-Nâfi (cc) |
Diledigine menfaat verici. |
| En-Nûr (cc) |
Alemleri aydinlatan. |
| El-Hâdî (cc) |
Dogruyu gösterici. |
| El-Bedî (cc) |
Vasitasiz icat edici. |
| El-Bâki (cc) |
Varligi dâim olan. |
| El-Vâris (cc) |
Mülklerin gerçek sahibi. |
| Er-Resîd (cc) |
Kullarini irsad eden. |
| Es-Sabûr (cc) |
Sabir gösteren |
Cenâb-ı Allah'ın güzel isimleri.
Yasadığımız dünya, felekler, yıldızlar, ay ve güneş birer âlemdir. Bütün bu âlemler bir ahenk içindedirler. Bu, Allah'ın Rab sıfatının bir tecellisidir. Dünyadaki düzenin kaidelerini koyup, varlıkları bir ahenk içinde yaşatma da Rab sıfatının gereğidir.
Doğmamız, büyümemiz, ölmemiz, insanlardâki yücelik, ahlâk, terbiye, kemal hep Rubûbiyet sıfatının yansımasındandır. Gözün görmesi, aklın ermesi, bütün iş ve hareketler, olma ve oluşma Rab sıfatının bir tecellisidir. Onsuz bir hareket ve düşünce yoktur.
Gerek Kur'ân-ı Kerîm'de gerek hâdis-i şeriflerde gecen birçok güzel ismi vardır. Aslında bu isimleri iki grupta ele almak mümkündür:
a) Hak Teâlâ'nın zatına mahsus bir özel isim olan "Allah" lâfz-ı şerifi Ondan başka bir varlık hakkında kullanılmamıştır. Kullanılması caiz değildir. Bu ismin tesniyesi (ikil siğası) ve çoğulu da yoktur. Bir başka dile tercüme edilemez, hiçbir kelime onun yerini tutamaz.
b) Allahu Teâlâ'nın ikinci gruba giren isimleri, sıfatlarından alınan isimlerdir. Ayet ve hadislerde Cenâb-ı Hakk'ın pekçok güzel isminden bahsedilir. Bunlardan her biri O'nun sıfatları ile ilgili ve onlardan alınan isimlerdir. Rahman, Rahîm, Âlîm, Hâlik vs. gibi. Bu isimler bir başka dile tercüme edilebilir. Meselâ, Hâlik ismi, yaratan veya yaratıcı olarak söylenebilir. Müminin Allah hakkındaki inancı, O'nun zâtının mukâddes olduğu, diğer zat ve eşyâyâ benzemediği, yüce sıfatlarla sıfatlandığıdır. Allah kendisini Esmâü'l-Hüsnâ en güzel isimler ile isimlendirmiştir (el-A 'râf, 7/180; el-İsrâ, 17/1 10; Tâhâ, 20/7; el-Haşr, 59/24). Doksan dokuz adet olan bu isimlerin basında "Allah gelir. Diğer isimlerin hiçbiri anlam ve içerik itibarıyla "Allah" isminin yerini alamaz. Bu nedenle, İslâm'a girecek kişi, "Lâ ilâhe İllâllah" der; "Lâ ilâhe illarahman" demez. Namaza başlarken, "Allahü Ekber"der; "Rahman Ekber" diyemez. Allahu Teâlâ'nın bütün isimleri güzeldir. Kur'an-ı Kerîm'de, "Allah'ın güzel isimleri vardır. O halde Allah'a o güzel isimlerle dua edin" (el-A'râf, 7/180);
"De ki: "İster Allah deyip dua edin, ister Rahman deyip dua edin; hangisi ile dua ederseniz edin, onun güzel isimleri vardır '' (el-İsrâ, 1 7/110) buyurulmuştur
Peygamber efendimiz de bir hadislerinde şöyle buyurmuştur: "Allahu Teâlâ'nın doksan dokuz ismi vardır. O isimleri kim ezberlerse (sayar, manasını anlar ve şuûruna ererse) cennete gider. şüphesiz, Allah tektir ve tek olmayı sever" (Buhârî, Daavât, 68). Allahu Teâlâ'nın isimleri doksandokuz isimden ibaret değildir. O'nun ayet ve hadislerde gecen başka isimleri de vardır. Yalnız Tirmizî ve İbn Mâce'de geçen bir hadiste bu doksandokuz isim teker teker sayılmıştır.
ESMÂ-üL HüSNÂ
Esmâ-i Husnâ, Allah'ın güzel isimleri demektir.
Bir âyet-i kerîmede:
"En güzel isimler O'nundur (Allah'ındır)" (Haşr: 24) buyurulmaktadır.
Diğer bir âyette de; en güzel isimlerin Allah'a ait olduğu belirtildikten sonra, bu isimlerle dua edilmesi tavsiye olunmaktadır (A'râf: 180).
Allah'ın isimleri tevkifîdir. Yâni, Allah hakkında ancak âyet ve hadîslerde zikri geçen ve söylenmesine izin verilmiş olan isimler kullanılabilir. Rastgele isim izafe edilemez.
Esmâ-i Husnâ ile ilgili olarak Buhârî ve Müslim'de:
"Allah'ın 99 ismi vardır. Kim bunları ezberlerse (îman eder ve ezbere sayarsa) Cennete girer" buyurulmuştur.
"Kim bunları (Esmâ-i Husnâ'yı) mânâlarını anlayarak sayar, bunlarla Allah'ı zikrederse Cennete girer."
Şâh-ı Nakşıbend Hz.leri bu hadîsle ilgili olarak buyurur ki:
"Bu hadîs-i şerîfteki Ahsâ kelimesinin bir mânası, saymaktır. Diğer bir mânası ise, bu ism-i şerîfleri öğrenip bilmektir. Bir mânası da, bu esmâ-i şerîfin mûcibince amel etmektir. Meselâ: Rezzâk ismini söylediği zaman, rızkı için asla endişe etmemeli. Mütekebbir ismini söyleyince, Allahü Teâlâ'nın azametini ve kibriyâsını düşünmelidir."
Allah'ın 99 İsmi
Hadîslerde zikri geçen 99 isim şunlardır:
Allah,
er-Rahmân, er-Rahîm,
el-Melik, el-Kuddûs, es-Selâm,
el-Mü'min, el-Müheymin, el-Azîz, el-Cebbâr,
el-Mütekebbir, el-Hâlık, el-Bâri', el-Musavvir, el-Gaffâr,
el-Kahhâr, el-Vehhâb, er-Rezzâk, el-Fettâh, el-Alîm, el-Kâbıd,
el-Bâsıt, el-Hâfıd, er-Râfi, el-Muiz, el-Müzill, es-Semi', el-Basîr,
el-Hakem, el-Adl, el-Lâtîf, el-Habîr, el-Halîm, el-Azîm, el-Gafûr,
eş-Şekûr, el-Aliyy, el-Kebîr, el-Hafîz, el-Mukît, el-Hasîb, el-Celîl,
el-Kerîm, er-Rakîb, el-Mücîb, el-Vâsi', el-Hakîm, el-Vedûd, el-Mecîd,
el-Bâis, eş-Şehîd, el-Hakk, el-Vekîl, el-Kaviyy, el-Metîn, el-Veliyy,
el-Hamîd, el-Muhsî, el-Mübdî, el-Muîd, el-Muhyî, el-Mümît, el-Hayy,
el-Kayyûm, el-Vâcid, el-Mâcid, el-Vâhid, es-Samed, el-Kâdir, el-Muktedir,
el-Mukaddim, el-Muahhir, el-Evvel, el-Âhir, ez-Zâhir, el-Bâtın, el-Vâli,
el-Müteâlî, el-Berr, et-Tevvâb, el-Müntakim, el-Afüvv, er-Raûf,
Mâlikü'l-Mülk, Zü'l-Celâli ve'l-İkrâm, el-Muksit, el-Câmi',
el-Ganiyy, el-Muğni, el-Mâni', ed-Dârr, en-Nâfi',
en-Nûr, el-Hâdi, el-Bedî', el-Bâkî,
el-Vâris, er-Reşîd,
es-Sabûr.
|
|
|
|
|
|
